Phát biểu tại thủ đô Amman của Jordan, thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản kiêm đặc phái viên tại Jordan, Yasuhide Nakeyama tỏ ra quyết tâm giải quyết cuộc khủng hoảng con tin hiện nay, đồng thời ông này cũng bày tỏ tin tưởng về mối quan hệ vứng chắc giữa hai nước.

Ông Nakayama tuyên bố: “Tôi hy vọng hai nước có thể nỗ lực và hợp tác cùng nhau để cùng chứng kiến ngày phi công Jordan và công dân Nhật Goto có thể trở về nước an toàn cùng nụ cười trên môi”.

Viên phi công chính là Thiếu úy Mu'ath al-Kaseasbeh thuộc Không quân Hoàng gia Jordan, người bị phiên quân hồi giáo (Í) bắt làm tù binh khi máy bay F-16 của anh bị rơi ở tỉnh Raqqa, Syria hồi tháng 12 năm ngoái.

Trong khi đó nhà báo Kenji Goto bị IS bắt cóc hồi tháng 10 vẫn chưa được thả. IS đòi đổi nhà báo này lấy nữ chiến minh al Qaeda đang chờ thi hành án tử hình tại Jordan.

Hồi cuối tuần trước, Gôt đã xuất hiện trong một video mà IS tung lên mạng. Trong video anh đang cầm bức ảnh chụp một thi thẻ bị chặt đầu của con tin Yukawa (người đồng hương mà Goto liều mình tìm cách đến giải cứu nhưng chính anh cũng bị bắt làm con tin).

Tuy nhiên, việc trao đổi tù nhân này là vấn đề khá nhạy cảm. Và người dân Jordan lo ngại cho số phận viên phi công đang nằm trong tay IS. Khi xuất hiện vào sáng nay tại đại sứ quán Nhật Bản ông Nakayama cho biết: "Có nhiều bên tham gia nên tôi không muốn bình luận thêm điều gì về các cuộc đàm phán".

Theo các chuyên gia phân tích, nếu Jordan chấp nhận đổi al-Rashawi lấy con tin người Nhật và có thể là thiếu úy Kaseasbeh, đây có thể là một “cuộc đảo chính tuyên truyền” của IS, giúp nhóm phiến quân này củng cố mối quan hệ với tổ chức al Qaeda ở Iraq.

Sau khi phân tích đoạn video do IS tung lên mạng, các quan chức Nhật cho rằng đoạn video này là thật và chấp nhận thực tế rằng Yukawa đã bị IS sát hại.

Trong khi đó, nhiều người dân Nhật Bản đã lên tiếng chỉ trích 2 con tin Goto và Yukawa đã liều lĩnh tới vùng chiến sự mặc dù biết rõ những nguy cơ mà họ có thể gặp phải. Một số người thì lên án Thủ tướng Shinzo Abe đang theo đuổi một chính sách đối ngoại mạnh mẽ hơn, và cho rằng đây có thể là nguyên nhân khiến người Nhật trở thành mục tiêu của IS.

Mặc dù Nhật Bản phụ thuộc rất lớn vào nguồn dầu mỏ và khí đốt ở Trung Đông, song nước này lại có mạng lưới quan hệ không được mạnh ở khu vực.

Ông Ko Nakata, chuyên gia về Hồi giáo từng làm việc tại Đại sứ quán Nhật Bản ở Saudi Arabia nói: “Hiểu biết và các mối quan hệ của chính phủ Nhật Bản về vấn đề Hồi giáo và luật Hồi giáo là cực kỳ yếu”. Hồi tuần trước, ông này đã đề xuất liên hệ với IS để giải quyết cuộc khủng hoảng con tin nhưng không nhận được hồi đáp từ chính phủ Nhật.

Trong khi đó, đặc phái viên Nakayama của ông Abe lại là một cựu chuyên viên quảng cáo có bằng cử nhân khoa học thể thao và hầu như có rất ít kinh nghiệm về Trung Đông, mặc dù ông đã từng tham gia các ủy ban an ninh và quốc phòng của chính phủ.

Trong nước, nghị sĩ đảng đối lập Seiji Maehara đã chất vấn Thủ tướng Abe về cách thức chính phủ xử lý cuộc khủng hoảng con tin kể từ khi Yukawa bị IS bắt cóc hồi tháng Tám năm ngoái.

Nghị sĩ này lưu ý rằng chính ông Abe đã ngầm ám chỉ đến IS khi tuyên bố về khoản viện trợ 200 triệu USD cho các quốc gia đang chiến đấu chống lại những kẻ cực đoan, và cho rằng đây là một trong những lý do khiến IS nhắm vào con tin người Nhật.

Mặc dù vậy, ông Abe vẫn kiên quyết bảo vệ quan điểm của mình khi cho rằng khoản 200 triệu USD viện trợ trên là nhằm “cung cấp thực phẩm, thuốc men để cứu mạng hơn 10 triệu người, trong đó có những người tị nạn và trẻ em mất nhà cửa và đang phải chống chọi với cái đói, cái rét”.

Ông Abe tuyên bố: “Nếu chúng ta sợ hãi đến mức cúi mình trước những đe dọa của khủng bố, chúng ta sẽ không thể đóng góp bất cứ khoản viện trợ nhân đạo nào cho các quốc gia quanh khu vực xung đột. Chúng ta vẫn sẽ tiếp tục hoạt động nhân đạo của mình theo cách riêng”.